Beeldverslag van het maken van een eiken tafel voor Tina en Jasper

Ik ga voor mijn SNS collega Tina en haar man Jasper een grote eikenhouten tafel maken. De tafel wordt ongeveer 220 x 100 groot, een beetje ovaal, blad van 6 cm dik, met stevige poten die door het blad heen steken. Het geheel zou zomaar meer dan 100 kg kunnen gaan wegen...

		augustus 2012 - Hier is een autocad tekening (met maten) zoals de tafel moet gaan worden. Daarnaast gelijk al een Google Sketchup model van de tafel (direct openen gaat niet, downloaden en openen in Sketchup gaat prima) die Jasper gemaakt heeft op basis van mijn autocad tekening.
		augustus 2012 - Het is dus de bedoeling dat de tafel geen frame krijgt, maar dat de poten door het blad heen steken en daarmee gelijk de verbinding vormen. Dat is een houtverbinding die ik nog nooit gemaakt heb, en die me moeilijk lijkt. Ik maak me het meeste zorgen over dat de poten los gaan zitten en/of scheef komen te staan. Ik vraag maar eens advies bij mijn schoonvader, want die heeft zo'n verbinding een keer toegepast op salontafels. Hij raadt me hiervoor het volgende aan: Zorg dat het hout voor het tafelblad en de poten geconditioneerd zijn. (Langere tijd in dezelfde ruimte gelegen) Vier maal een plaat maken 12x12x2cm met een gat waar de poot precies in past (enige kracht met de hand; niet in slaan met 'n hamer). Vier gaten op de hoekpunten voor Duvel 10 mm. Zie schets Vier maal een gat maken in tafelblad waar de poten precies in passen (Freesmal) Lijm de vier platen een voor een, met b.h.v. de poten, tegen de onderkant van de tafel. Gebruik vier bouten 8mm in de "duvelgaten" om de platen stevig aan te drukken. Verwijder zo snel ogelijk de poten. Als de lijm droog is de 4x 4 bouten vervangen door duvels (gaten verder doorboren) Poten aanbrengen en lijmen met behulp van constructielijm.
		26 november 2012 - We hebben goed eikenhout gevonden bij een groothandel in hout uit Tiel: Homé hout, die nauw verbonden is met het buur-bedrijf Fairwood, waar parket en meubels verkocht worden. Een hele prettige zaak met prachtig hout.
		8 december 2012 - Ik ben gestart met het maken van de poten. 8 stukken van 80cm lang en die op dikte schaven met de vandikte bank. Het schaven gaat goed, maar het is wel een stevige klus. Ondanks de kou sta ik te zweten. Dat wordt nog wat als ergens volgende week het hout voor het blad geschaafd moet worden...
		22 december 2012 - Ik heb de balken voor de poten nu ook netjes op breedte geschaafd en haaks gemaakt. Nu kan ik ze aan elkaar gaan verlijmen. De poten zullen iets dikker worden dan eerst bedacht, namelijk ongeveer 11x11 cm.
		22 december 2012 - Ik gebruik witte houtlijm om de balken koud op elkaar te verlijmen. De lamello's dienen om het lijmoppervlak iets te vergroten, maar vooral om de balkjes onderling op hun plaats te houden bij het klemmen. Ik heb eerst elke poot individueel geklemd om zo naad met zo veel mogelijk kracht te sluiten. De combinatie van stevige houtklemmen en klappen met een houten hamer werkt daarvoor het beste. Maar ik heb net te weinig zware houtklemmen om alle poten individueel te kunnen klemmen, dus uiteindelijk heb ik ze tezamen ingeklemd om rustig te drogen.
		23 december 2012 - Zo, de poten zijn af! En stevige jongens zijn het geworden!
		28 december 2012 - Ik heb de balken voor het blad uitgelegd en ben begonnen met het schaven ervan. Op de rechterfoto zie je het verschil tussen geschaafd en ongeschaafd eikenhout. Het is echt prachtig hout! Tina en Jasper komen vandaag helpen bij het schaven, en dat is welkom want de balken zijn zwaar en lastig te hanteren.
		28 december 2012 - Helaas, ik maak een fout bij het instellen van de schaaf en probeer teveel millimeters tegelijk te schaven. De machine trekt het niet, stopt, en het hout zit klem. Bij het losmaken van het hout zet ik teveel kracht op het liftmechanisme en er breken tandjes van een tandrad af... :-( Gelukkig is het onderdeel nog wel te bestellen en ik krijg net als bevestiging van Kruis Gereedschappen: "Wij schatten dat de order omstreeks 4-1-2013 in zijn geheel compleet zal zijn voor uitlevering." Dus even geen voortgang...
		7 januari 2013 - Doordat het werk aan de tafel even stil staat heb ik gelukkig wel tijd om een bushokje te maken. Een hokje zodat ons kampeerbusje in de winter wat droger kan staan... Eerst 70cm diepe gaten in de grond laten maken, daar beton in, daar metalen paalpunten in. Toen het beton droog was de hele houten opbouw gemaakt, en het golfdakje er bovenop. Nu moet er nog een wilgentenen zijkant rond het hokje komen om de bus een beetje aan het zicht te onttrekken.
		27 januari 2013 - Ik heb het kapote onderdeel van mijn schaaf kunnen vervangen en kan weer verder. Het vriest in de schuur dus ik moet me heel dik aankleden en kan steeds maar korte hortjes werken. Maar het voelt goed om weer voortgang te boeken.
		1 februari 2013 - Ik ben klaar met het schaven en afkanten van de balken voor het blad, en ben klaar om te gaan lijmen. Er zijn een aantal balken toch wel aardig krom, die hoop ik recht te trekken als ik het blad verlijm: dat de ene balk de andere recht trekt...
		2 februari 2013 - Tina en Jasper komen gelukkig helpen bij het verlijmen van het blad, want dit is een zware klus waar we met zijn drieen anderhalf uur hard mee aan het werk zijn. Dat het zo zwaar is om de balken strak op elkaar te krijgen komt mede omdat ik ene dubbele rij lamello's heb toegepast: dat is een sterkere verbinding maar daardoor is het wel zwaarder om de naden dicht te krijgen: steeds 5 grote houtklemmen erop en met een zware hamer aanslaan. Nu ga de lijm een aantal dagen laten drogen, want met die kou gaat het drogen maar langzaam.
		8 februari 2013 - Blad is uit de klemmen, ik heb alle lijmresten weggeschuurd, en ik heb de beide kopse kanten van het blad recht afgezaagd. Verder heb ik een paar grotere kieren met dunne eiken wiggetjes gevuld, zodat ik die later netjes kan afwerken. Het blad is enorm zwaar; ik kan het met de grootste moeite alleen omdraaien. Ik maak me toch wel ernstige zorgen over mijn oorspronkelijke plan om de poten direct in het blad te zetten. Ik ben bang dat de poten scheef gaan staan als de tafel eenmaal in gebruik is, en ik ben bang dat de poten en het blad kunnen gaan barsten door de onderling uitgeoefende krachten. Misschien moet ik wel een ander ontwerp maken voor het frame waar ik meer vertrouwen in heb / ervaring mee heb....
		9 februari 2013 - Hier zie je het nieuwe ontwerp waarbij er een frame in de tafel verborgen wordt. Er zitten de volgende nieuwe ideeen in: er komt een frame (met balkjes van 3x6 cm) tussen de poten, waarbij het balkjes met lange pen-gat verbindingen in de poten steken en een zeer sterk geheel vormen het frame wordt ten dele verzonken in het blad, zodat er maar 3 cm van de balkjes onder het blad uitkomt. het blad krijgt iets aan ruimte om te krimpen en te rekken, onafhankelijk van het frame. Eerst had ik nog een ander ontwerp met de poten helemaal aan de buitenkant, maar dat vonden Tina en Jasper toch minder mooi.
		9 februari 2013 - Ik ben begonnen met het maken van de ronding van het blad. Eerst met autocad een mal gemaakt met de juiste ronding, die gebruikt om de juiste kromme op het blad te zetten, en daarma heb ik alvast zoveel mogelijk hout weggehaald met de cirkelzaag. Nu kan ik met de mal en de bovenfrees de ronding perfect maken.
		10 februari 2013 - Hier zie je hoe ik met de kopieerring de mal volg om de kromme van het blad af te frezen. Steeds een paar mm dieper en vooral de frees verticaal houden. Deze frees is lang, maar niet lang genoeg, dus daarna zal ik nog een keer hetzelfde vanaf de onderkant van het blad moeten doen en hopen dat het goed uitkomt.
		11 februari 2013 - Het blad is mooi rond geworden en ik heb de poten er even opgezet om te zien hoe de tafel er uit komt te zien. Ik vind het wel aardig al lijken de poten mij wat zwaar in verhouding tot het blad. Ik ben benieuwd wat Tina en Jasper hiervan zullen vinden....
		16 februari 2013 - Ik maak het frame (met pen/gat verbindingen) en zet glijpootjes onder het frame
		16 februari 2013 - Ik ben dit keer zo handig om voordat ik ga lijmen de poten en de framelatten even te schuren. Dat is namelijk veel makkelijker dan nadat het frame in elkaar zit. Bij het verlijmen van het frame blijkt dat ik geen houtklem heb die het frame in de lengte kan omvatten. Ik klem dus maar met wiggetjes... gaat ook aardig. Nu moet de lijm drogen en zet ik daarna nog wat deuvels door de pennen heen om de verbinding tussen poot en frame echt overbrekelijk te maken.
		17 februari 2013 - Het frame is uit de klemmen en ik heb de pennen gezekerd met deuvels. Nu moet ik het frame verdiept in het blad zien te krijgen... Ik begin met het frame af te tekenen op de onderkant van het blad.
		17 februari 2013 - Ik begin door met de lamellofrees 2 cm diepe zaagsnedes langs de randen te maken, en alles er tussenin met de beitel weg te halen. Uiteindelijk ga ik het 3 cm diep met de bovenfrees weghalen, maar met de bovenfrees moet je echt al het hout tot zaagsel malen, en nu kan ik er alvast lekker grote stukken wegbikken met de beitel. Dat is wel zwaar aan mijn armen maar het scheelt machinaal geweld, en je houdt er lekker aanmaakhout aan over!
		22 februari 2013 - Ik ben klaar met het uitbikken en uitfrezen van de verdieping in het tafelblad, en gelukkig blijkt dat het frame er ook mooi invalt. Het is bijna niet meer te zien. Ik ga verder met het netjes afronden van deze tafel.
		22 februari 2013 - Het is nog best ingewikkeld om de zijkant van het blad te schuren. Enne, die schragen van IKEA zijn geweldig!
		8 maart 2013 - Het oorspronkelijke idee was om de poten direct in het blad te zetten, maar uiteindelijk heb ik toch een frame gemaakt, en komen de poten en frame onder het blad te staan. Maar Tina en Jasper vonden juist het feit dat de poten zichtbaar zouden zijn in het blad erg mooi. Dus ik heb in het verlengde van de poten vier dunne plaatjes in het blad gezet die suggereren dat de poten doorlopen. Pure nep dus.
		8 maart 2013 - Drie van de vier plaatjes gingen er direct goed in, maar de vierde heb ik drie keer over moeten doen voordat hij goed wou blijven zitten. Probleem was dat het afschuren van de plaatjes zoveel hitte produceerde dat de lijm losliet. Uiteindelijk heb ik een andere lijm toegepast die hier minder last van bleek te hebben.
		9 maart 2013 - Zo, deze tafel is af! Het is inderdaad een soort olifant geworden, maar hij klopt wel. En het eindresultaat lijkt toch behoorlijk op de oorspronkelijke Sketchup tekening... Ik heb de tafel in de OSMO hardwax gezet: twee lagen dun aangebracht met een doek, tussendoor goed laten drogen en licht opgeschuurd. OSMO wordt meestal voor parket gebruikt, maar ik vind het ook erg geschikt voor meubels. Het trekt in het hout, het geeft een lichte glans, en is slijt- en watervast. Het kan eventueel nog bijgewerkt worden met osmo onderhoudswas. Het is wat lastig te vinden, maar bijvoorbeeld Fairwood in Tiel heeft het.
		23 maart 2013 - Gisteren hebben Jasper en ik de tafel (met heel veel moeite) geplaatst. Hier mag deze olifant zijn leven gaan slijten.