Spinpoot (of kruisframe) voor een ronde tafel

Mijn nichtje Sanne wilde graag een ronde eettafel, maar dan wel eentje waarbij er geen poten aan de buitenkant staan, want dat beperkt het gebruik zo.

Ze heeft gelijk, want ik heb zelf ooit een ronde tafel gemaakt met een normaal vierkant frame eronder, en die poten staan altijd in de weg. Alleen met precies vier mensen klopt deze tafel.

Ik had een paar jaar geleden voor Claar en Rolf een rond tafelblad gemaakt voor bovenop een RVS poot.

In de praktijk blijkt echter dat deze tafel toch wel erg snel wiebelt als je er iets op snijdt. Niet zo handig als we gehoopt hadden...

Sanne kwam bij rondzoeken op internet allerlei ontwerpen tegen met een zogenaamde spinpoot of kruisframe, wat er veel handiger uitzag.

Wat mij opviel is dat veel van die tafels een stalen onderstel hebben en soms ook nog erg lelijk zijn uitgevoerd.

Het is natuurlijk veel leuker om een dergelijke poot zelf te maken. Overigens lijkt een zwart (of juist wit) onderstel bij een natuurlijk houten blad wel heel mooi.

Het maken van een frame met een houtverbinding waar er vier poten door elkaar heen steken is natuurlijk erg lastig, dus ik heb nog even geexperimenteerd met een alternatieve oplossing die bestaat uit twee asymetrische kruizen die door elkaar heen steken.

Dit bleek eigenlijk erg eenvoudig te maken (met twee halfhout verbindingen) en leverde een verassend stabiele tafel op. Maar dit was toch een beetje te gezocht en werd terecht door Sanne afgewezen.

Ik heb een autocad een ontwerpje gemaakt van een houten spinpoot. Deze poot bestaat uit één compleet kruis, en twee halve kruizen die er tegenaan gezet worden.

Het is een behoorlijk afwijkend frame van hetgeen ik gewoonlijk maak, dus ik ben begonnen met een kleine versie te maken van wat resthout, om te oefenen met deze houtverbinding. Dat wordt een plantentafeltje ofzo.

Sanne en ik gaan ergens in 2021 samen haar tafel samen maken maar ik maak nu al een nieuw onderstel voor het ronde tafeltje van Claar en Rolf, dat nu echt te irritant wiebelt.

Een nieuw onderstel voor Claar en Rolf

Stap 1: balkjes klaarmaken op de juiste dikte en breedte van voldoende lengte, dus 2 lange balken en 4 korte balken.

Stap 2: maken van het grote kruis met een eenvoudige 90° halfhout verbinding.

Stap 3: door op het grote kruis te tekenen waar het dwarskruis moet komen heb ik een perfecte mal voor het zagen van de 45° hoeken op de korte balken.

Stap 4: Om de halve kruizen te vormen moeten de korte balken aan elkaar gezet worden. Ik maak hier gebruik van een veer verbinding, die bestaat uit een gleuf in de kopse kant van de balkjes waar een veer in gelijmd kan worden.
Stap 5: Het inzagen van de sleuven in de kopse kant van de balkjes is lastig. Ik heb daarvoor een zaagmal gemaakt die het mogelijk maakt om de balkjes verticaal door de zaag te halen.
Stap 6: Ik kan het grote kruis gebruiken als mal voor het lijmen, om de balkjes van het halve kruis met de juiste hoek aan elkaar te zetten.

Verlijmen frame

Stap 7: dit keer heb ik er gelukkig aan gedacht om eerst de hoekjes rond te frezen en alles te schuren; dat is namelijk nogal lastig als de hele spinpoot eenmaal in elkaar zit.

Hier staan drie delen alleen nog even tegen elkaar te leunen.

Stap 8: Voor de verbinding kies ik voor een lamello (vooral om de delen te fixeren tijdens het boren) en voor twee lange deuvels die door de drie poten heen steken.

De truc is om eerst de lamello's in te frezen, dan de gaten in het middelste kruis te boren. De gaten in het middelste kruis dienen dan om de boor te richten bij het boren in de linker en rechter zijkant. Het mooie is dat de deuvels geheel onzichtbaar worden als de drie delen hiermee in elkaar geschoven worden.

Hier zie je het complete frame dat net verlijmd is en nu moet drogen.

Spinpoot is af

Na het opdrogen van de lijm heb ik nog kleine viltpootjes ingefreesd (geen foto) en gaten geboord om het frame met schroeven aan het blad vast te kunnen zetten.

Die schroeven zijn wel belangrijk, zodat het blad extra stevigheid aan het frame kan geven. Bij een test met een vrij groot rond blad op het frame bleek dat er een kleine torsie beweging inzit. Door het frame vast te schroeven hoop ik die bewegingsvrijheid wat in te perken. Een kleiner blad zal hierbij ook helpen.

Claar wil het frame zeegroen verven en ik heb het alvast in de grondverf gezet. Alleen droogt de verf erg langzaam met de lage temperatuur.

Hier zie je hoe Rolf de nieuwe spinpoot onder de ronde tafel zet en hoe de tafel er dan uit komt te zien (hier staat nog een foto van deze tafel zoals ik hem in dec 2018 had gemaakt). Misschien gaan ze de spinpoot nog verven, misschien laten ze hem wel wit (in de grondverf dus...).

Jan Rekers